Non Fungible Tokens – NFT

Wat zijn Non-Fungible Tokens (NFTs)?

Kort samengevat zijn Non-Fungible Tokens (NFTs) tokens die uniek zijn en niet door iets anders vervangen kunnen worden. Dit klinkt misschien abstract, maar NFTs zijn de perfecte oplossing om eigendom van digitale verzamelobjecten, kunst, luxegoederen en allerlei andere fysieke en digitale producten op de blockchain te verifiëren.

Maar het is veel meer dan dat! Na een initiële hypeperiode in 2021-2022 is de markt volwassener geworden. De focus is verschoven van pure speculatie naar praktisch nut (utility). Projecten stellen nu bijvoorbeeld bedrijven in staat om evenemententickets als NFTs uit te geven, of ze te gebruiken voor gaming-items, loyaliteitsprogramma’s en zelfs digitale identiteit.

Hoewel de initiële boom veel artiesten in staat stelde veel geld te verdienen, toonde de daaropvolgende marktcorrectie aan dat de waarde van veel collecties puur speculatief was. Dit benadrukt het belang van het begrijpen van het achterliggende project.

Hoe worden NFTs gemaakt en verhandeld?

NFTs worden gemaakt met behulp van smart contracts en worden verhandeld op NFT marktplaatsen zoals OpenSea en Blur (hieronder opgelijst). De community begon aanvankelijk met het creëren van tokens op het Ethereum Netwerk, omdat dit de grootste blockchain voor smart contracts is.

Hoewel het nog steeds duur kan zijn om ze op het Ethereum Netwerk te creëren vanwege de gas fees, is een grote zorg uit het verleden over energieverbruik grotendeels weggenomen. Dankzij een update genaamd “The Merge” gebruikt Ethereum nu een veel energiezuiniger Proof-of-Stake (PoS) systeem. NFTs vonden ook hun weg naar andere netwerken zoals Solana, Polygon en Binance Smart Chain en zelfs Bitcoin.

Er zijn echter nog steeds risico’s. Discussies binnen de verschillende gemeenschappen uiten zorgen over kleinere netwerken. Hun gas fees zijn lager, maar verschillende communityleden waarschuwen voor het potentiële risico dat deze netwerken falen, waardoor je met lege handen achterblijft. Bovendien ziet de sector het begin van regulering, bijvoorbeeld via het MiCA (Markets in Crypto-Assets) raamwerk in de EU, wat voor meer regels en toezicht zal zorgen.

Toen NFTs populairder waren dan crypto

Destijds kon je er nauwelijks omheen; iedereen had wel van NFTs gehoord. Miljoenen dollars werden gestort voor het minten, kopen en verkopen van NFTs, wat resulteerde in exponentieel hoge prijzen voor deze digitale kunstcreaties.

Voor mensen die destijds wilden investeren in NFTs, was de eerste stap vaak een simpele ‘Google-zoekopdracht’. Data van ‘Google Trends’ uit die periode toonde aan dat de populariteit van de zoekterm ‘non-fungible token’ groter was dan die van ‘crypto’. Er werd toen ongeveer 20% meer gezocht op ‘NFTs’ dan op ‘crypto’.

Op socialemediaplatforms als Twitter en TikTok waren NFTs meer dan een hype. Vooral jongeren zagen NFTs als een geweldige kans om extra geld te verdienen of zichzelf te profileren. Het handelsvolume op het OpenSea-platform bereikte alleen al in 2021 meer dan $13.000.000.000. De beroemde CryptoPunks waren een van de grootste collecties, met een handelsvolume dat de 840.000 ETH (destijds circa $2.500.000.000) overschreed. De meeste van deze NFTs werden op het Ethereum-netwerk gemint.

De grote NFT ‘Bear Market’ van 2023

De op Ethereum gebaseerde NFT-markt kreeg in 2023 een zware klap. In augustus van dat jaar bereikte het handelsvolume een dieptepunt dat in twee jaar niet was gezien, wat het definitieve einde van de hype-cyclus markeerde.

De cijfers waren een koude douche voor de sector: het maandelijkse handelsvolume kelderde naar $407 miljoen. Dit was niet alleen een daling van 32% ten opzichte van de maand ervoor, maar ook het laagste niveau sinds het begin van de bull run in juni 2021. De markt was effectief terug bij af.

Pijn bij alle grote marktplaatsen

Deze daling was sectorbreed en geen enkele speler werd gespaard. Prominente marktplaatsen zoals OpenSea, Blur, LooksRare en X2Y2 zagen hun activiteit imploderen. OpenSea, ooit de onbetwiste leider, zag zijn actieve gebruikers dalen tot slechts 126.000, een teken dat alleen de kerngemeenschap was overgebleven.

De kelderende cijfers waren het gevolg van dieperliggende problemen die de sector dwongen tot zelfreflectie:

1. Regulatoire Druk: De eerste handhavingsactie van de SEC tegen een NFT-project (Impact Theory) was een wake-up call. Het signaleerde het einde van het ‘Wilde Westen’-tijdperk.
2. Falende Businessmodellen: NFT-platform Recur ging failliet, wat bewees dat een businessmodel gebaseerd op pure hype niet levensvatbaar was.
3. De Crisis rond Creator Royalties: Het fundament onder het verdienmodel voor artiesten, de creator royalties brokkelde af toen marktplaatsen ze optioneel maakten. Dit veroorzaakte een vertrouwenscrisis en leidde tot initiatieven zoals de ERC-721C standaard om dit op te lossen.

Case Studies

Reddit Avatars op Polygon

Een van de meest succesvolle voorbeelden van grootschalige NFT-adoptie kwam van het online communityplatform Reddit. Met hun Reddit Avatars, verzamelobjecten die op de Polygon-blockchain werden gemint – bewees Reddit dat NFTs een miljoenenpubliek konden bereiken.

Om een ‘vault’ voor deze avatars te openen, hoefden gebruikers slechts een wachtwoord en een herstelzin aan te maken, wat de drempel extreem verlaagde. Wanneer een avatar als profielfoto werd gebruikt, toonde deze de authenticiteit en zeldzaamheid, zoals het unieke mint-nummer.

Token-Gating in de Muziek- en Evenementenindustrie

Een van de meest relevante en groeiende toepassingen van NFTs is token-gating. Ticketmaster was hierin een voorloper door een systeem te lanceren waarbij fans die een NFT van een artiest bezitten, voorrang krijgen bij de kaartverkoop.

Dit werd bijvoorbeeld succesvol toegepast bij een tour van de band Avenged Sevenfold. Fans met de juiste NFT kregen als eerste toegang tot de beste plaatsen en prijzen. Deze innovatieve aanpak is een krachtig wapen tegen doorverkoop (scalping), bots en lange digitale wachtrijen, en wordt inmiddels door steeds meer artiesten en organisatoren omarmd.

Digitale Identiteit met ENS

Een andere krachtige toepassing die zijn relevantie alleen maar heeft zien groeien, is ENS (Ethereum Name Service). Hiermee kunnen gebruikers complexe wallet-adressen (zoals 0xd341…) registreren onder een eenvoudige, leesbare naam, zoals ‘jouw-naam.eth‘.

In plaats van een lange reeks tekens te delen, kun je simpelweg je ENS-naam geven om elke soort cryptocurrency, token of NFT te ontvangen. ENS wordt inmiddels ondersteund door honderden platformen en wallets, waaronder Coinbase, Uniswap en Etherscan, en vormt een fundamentele bouwsteen voor een gebruiksvriendelijker Web3.

NFT’s op Bitcoin

NFT’s op Bitcoin, ooit een controversieel experiment, zijn uitgegroeid tot een van de meest robuuste en interessante sectoren in de cryptowereld. Ze zijn fundamenteel anders dan hun tegenhangers op Ethereum, met een unieke cultuur en technologie die draait om permanentie en de veiligheid van de Bitcoin-blockchain.

Hoe werken NFT’s op Bitcoin?

In tegenstelling tot Ethereum was Bitcoin nooit ontworpen voor complexe tokens of NFT’s. De huidige functionaliteit is het resultaat van ingenieuze innovaties die data direct op de blockchain “inscriben”.

1. Ordinals Theorie: De basis van alles. Deze theorie, geïntroduceerd door Casey Rodarmor in 2023, wijst een uniek, chronologisch nummer toe aan elke individuele satoshi (de kleinste eenheid van Bitcoin). Zie het als het toekennen van een uniek serienummer aan elk zandkorreltje op een gigantisch strand. Hierdoor wordt elke satoshi traceerbaar en uniek.
   
2. Inscriptions: Dit is de daadwerkelijke “NFT”. Een inscription is het proces waarbij data (zoals een afbeelding, tekst of code) wordt gekoppeld aan een genummerde satoshi. Het cruciale verschil met veel vroege Ethereum NFT’s is dat deze data direct en permanent op de Bitcoin-blockchain zelf wordt opgeslagen. Het is geen link naar een externe server; de kunst of data is net zo permanent en veilig als Bitcoin zelf. Dit leidt tot de term “digitale artefacten”.
   
3. BRC-20: De Eerste Generatie Tokens: Kort na de introductie van Ordinals werd een experimentele standaard genaamd BRC-20 gecreëerd om fungible tokens (vervangbare tokens, zoals memecoins) te maken met behulp van tekst-inscriptions. Het was een slimme, maar logge methode die het netwerk zwaar belastte. Hoewel historisch belangrijk, is deze standaard grotendeels voorbijgestreefd.
   
4. Runes Protocol: De Evolutie (Dominant in 2025): Om de problemen van BRC-20 op te lossen, lanceerde dezelfde Casey Rodarmor in april 2024 het Runes Protocol. Dit is een veel efficiëntere en elegantere manier om fungible tokens op Bitcoin te creëren en te beheren. Sinds de lancering is Runes de de facto standaard geworden voor het uitgeven van memecoins en andere tokens op Bitcoin, en het domineert de handelsvolumes in die categorie.
   

NFT marktplaatsen

De NFT-markt van vandaag is niet meer te vergelijken met de beginjaren. Waar OpenSea ooit bijna een monopolie had, is de markt nu een “oligopolie” met een paar grote spelers die elk een ander type gebruiker of een andere blockchain bedienen. De concurrentie is gezonder en er is meer diversiteit, wat heeft geleid tot specialisatie. Hieronder volgt een overzicht van de belangrijkste marktplaatsen, opgedeeld per ecosysteem.

Het Ethereum Ecosysteem

Ethereum blijft een cruciaal netwerk voor NFT’s, met name voor gevestigde collecties en hoogwaardige kunst. De markt wordt hier gedomineerd door twee giganten met totaal verschillende filosofieën.

• OpenSea: Nog steeds een van de grootste en meest gebruiksvriendelijke marktplaatsen. Het wordt vaak gezien als de “Amazon voor NFT’s” vanwege het enorme aanbod en de toegankelijkheid voor beginners. Na een periode van marktaandeelverlies aan concurrenten, hebben ze zich herpakt met nieuwe features en een verbeterd platform (OS2). Ze ondersteunen nu ook meerdere blockchains, waaronder Solana.
• Blur: Dit platform heeft de markt opgeschud door zich volledig te richten op professionele traders. Met geavanceerde tools, lagere kosten en een eigen token ($BLUR) om gebruikers te belonen, domineert Blur vaak het handelsvolume op Ethereum. Het is de voorkeursplek voor snelle handel en “flipping”, maar minder voor het ontdekken van kunst.

Multi-Chain en Bitcoin

De grootste groei en concurrentie vindt plaats op het snijvlak van verschillende blockchains, met Bitcoin als de meest explosieve nieuwkomer.

• Magic Eden: Oorspronkelijk de koning van de Solana-blockchain, is Magic Eden uitgegroeid tot de meest dominante multi-chain speler. In 2024 en 2025 was Magic Eden vaak de marktplaats met het grootste totale marktaandeel en de meeste actieve gebruikers. Het platform ondersteunt nu een breed scala aan blockchains, waaronder Ethereum, Solana, Polygon en Bitcoin.
• OKX Marketplace: Door de naadloze integratie met hun enorme crypto-exchange en krachtige Web3-wallet, is OKX een gigantische speler met een enorm gebruikersbestand, met een bijzondere dominantie in de markt voor Bitcoin Ordinals en Runes.
• Unisat: Begonnen als een tool voor “power users”, is Unisat uitgegroeid tot dé plek voor de technisch onderlegde handelaar, met een sterke focus op het minten en verhandelen van Bitcoin-gebaseerde assets zoals Runes en BRC-20 tokens.

Gespecialiseerde platformen

Naast de grote allrounders bestaan er platformen die zich richten op specifieke niches, zoals hoogwaardige kunst of gelicenseerde verzamelobjecten.

Gecureerde Kunstplatformen

Deze functioneren meer als traditionele kunstgalerijen. Ze zijn zeer selectief en focussen op hoge kwaliteit en unieke (1/1) kunstwerken.

• SuperRare: Een van de meest prestigieuze platformen, gericht op unieke, door het platform goedgekeurde digitale kunst. De focus ligt op kwaliteit boven kwantiteit.
• Nifty Gateway: Vergelijkbaar met SuperRare, bekend om zijn “drops” van bekende artiesten en merken. Het platform is eigendom van de crypto-exchange Gemini en staat bekend om zijn gebruiksvriendelijkheid.
• Foundation: Nog een platform dat zich richt op gecureerde kunst, met een sterke community-focus.

Aggregators

• Rarible: Dit platform heeft zijn model aangepast. Hoewel het nog steeds een eigen marktplaats heeft, functioneert het nu ook sterk als een aggregator. Dit betekent dat je via Rarible het aanbod van meerdere marktplaatsen tegelijk kunt doorzoeken.
• NBA Top Shot: Een gespecialiseerde marktplaats voor officieel gelicenseerde basketbal-videomomenten, een samenwerking tussen de NBA en Dapper Labs. Dit is een goed voorbeeld van een succesvolle niche-marktplaats.
• Exchange Marktplaatsen: Grote crypto-exchanges zoals Binance en Crypto.com hebben, in navolging van het succes van OKX, hun eigen NFT-marktplaatsen gelanceerd, die vaak naadloos integreren met hun bestaande wallets en platformen.